Πολεοσκόπιο, 2025-02-25

Ο ποδηλατόδρομος της Λ. Νίκης επέστρεψε στο πεζοδρόμιο | Πως δουλεύει η αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα | Μοντέλα αντιμετώπισης της στεγαστικής κρίσης

Καλώς ήρθατε στο Πολεοσκόπιο, μια διεβδομαδιαία συλλογή ειδήσεων και συνδέσμων για τις πόλεις, την ανάπτυξή τους και τους ανθρώπους που τις κατοικούν.

Τα 3 βασικά

1. Ο ποδηλατόδρομος της Λ. Νίκης επέστρεψε στο πεζοδρόμιο

Νοέμβριος 2023

Παρελθόν αποτελεί ο ποδηλατόδρομος στη λεωφόρο Νίκης, στην παραλιακή της Θεσσαλονίκης. Η απόφαση για την κατάργηση του ποδηλατόδρομου ελήφθη από τη Δημοτική Επιτροπή μετά την απόρριψη της μελέτης από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης, που επικαλέστηκε λόγους οδικής ασφάλειας και το ανεπαρκές πλάτος του δρόμου.

Ο Ποδηλατικός Αθλητικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης (Π.Α.Σ.Θ.) χαρακτηρίζει "ύποπτη" τη στάση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ενώ η δημοτική παράταξη "Η Πόλη Ανάποδα" υποστηρίζει ότι "ο ποδηλατόδρομος όχι απλώς δεν αφαίρεσε καμία λωρίδα κυκλοφορίας, αλλά οδήγησε στη διαρκή εξασφάλιση δύο λωρίδων, αφού υποχρέωσε την αυστηρότατη τήρηση της απαγόρευσης στάθμευσης αυτοκινήτων στην αριστερή πλευρά". Παράλληλα, προειδοποιούν ότι η επιστροφή στο κρηπίδωμα της παραλίας θα οδηγήσει σε συγκρούσεις με τους πεζούς και μείωση της χρήσης ποδηλάτων.

Την πιο σκληρή αλήθεια όμως τη διάβασα στο facebook group Θεσσαλονίκη χωρίς ΙΧ. Αν πατήσετε σε αυτό το βίντεο και διαβάσετε τα σχόλια θα καταλάβετε γιατί μπόρεσε να καταργηθεί ο ποδηλατόδρομος. Όσο η απεξάρτηση από το αυτοκίνητο δεν αποτελεί πολιτικά αποδεκτή αξία για την πλειοψηφία των πολιτών, τέτοιες πρωτοβουλίες θα παραμένουν ευάλωτες στις εκάστοτε πολιτικές συγκυρίες και τα πρόσκαιρα συμφέροντα.

2. Πως δουλεύει η αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα

Explainer του Schema Labs (δημιουργούς του OpenCouncil) για το πως δουλεύει η αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα. Σημαντικό γιατί η κατανόηση της λειτουργίας των δήμων είναι το πρώτο βήμα για την αποτελεσματικότερη συμμετοχή μας στα κοινά και την επίλυση των τοπικών μας προβλημάτων. Μερικά ερωτήματα για τα επόμενα (ή για εσάς):

• Ανθρώπινο δυναμικό: Το νομικό πλαίσιο που διέπει τις προσλήψεις, απολύσεις και μισθοδοσία στους ΟΤΑ, συμπεριλαμβανομένων Δημάρχου, συμβουλίου, επιτροπής και κοινοτήτων.

• Εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης: Οι δυνατότητες δανεισμού των δήμων (μέσω ομολόγων) και το πλαίσιο αποδοχής δωρεών.

• Φορολογικές αρμοδιότητες: Το εύρος της φορολογικής εξουσίας των δήμων – ποια τέλη μπορούν να επιβάλλουν, με ποιους περιορισμούς και ποιες διαδικασίες.

• Αναπτυξιακές Εταιρείες: Ο ρόλος, η διοίκηση και η σχέση τους με τους δήμους.

3. Μοντέλα αντιμετώπισης της στεγαστικής κρίσης

Το Άμστερνταμ και η Βαρκελώνη εφαρμόζουν συνδυασμό μέτρων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης: Το Άμστερνταμ έχει τριπλασιάσει την επαναχρησιμοποίηση κενών κατοικιών μέσω αυστηρών προστίμων και υποχρεωτικής αναφοράς, ενώ η Βαρκελώνη προχωρά σε στρατηγικές αγορές ακινήτων, συνδυάζοντας ρυθμιστικά μέτρα με άμεση παρέμβαση στην αγορά. Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο συνδυασμός κινήτρων, προστίμων και δημοτικών παρεμβάσεων φέρνει μετρήσιμα αποτελέσματα στην αξιοποίηση του υπάρχοντος αποθέματος κατοικιών. Πως δεν προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα; Επιδοτώντας τη ζήτηση.

Περισσότερα ενδιαφέροντα πράγματα

Ελλάδα

• Η κυβέρνηση σχεδιάζει να αφαιρέσει τις πολεοδομίες από τους δήμους, με το ΤΕΕ να υποστηρίζει τη μεταφορά στο ΥΠΕΝ επικαλούμενο μικροπολιτική και ανεπάρκεια (μόνο 160 από τις 320 απαιτούμενες υπηρεσίες λειτουργούν), ενώ οι δήμαρχοι αντιδρούν κάνοντας λόγο για συγκέντρωση εξουσιών χωρίς δημόσιο έλεγχο στην οικοδομική δραστηριότητα.

• Το 70% των πεζοδρομίων της Αθήνας δεν πληροί τις νόμιμες προδιαγραφές πλάτους, με 780 χιλιόμετρα να έχουν πλάτος μικρότερο του ενός μέτρου, ενώ παρά τις εργολαβίες ύψους 15 εκατ. ευρώ που εξαγγέλλει ο Δήμος, οι κάτοικοι και συλλογικότητες διαπιστώνουν ελάχιστη βελτίωση στην προσβασιμότητα και ασφάλεια.

• Ειδική ομάδα δράσης για την Πλάκα ενώ αναμένεται στις 5 Μαρτίου απόφαση-ορόσημο του ΣτΕ για τη νομιμότητα 16 κτιρίων που μετατράπηκαν σε Airbnb.

• Επίσημη δημόσια διαβούλευση για το Πεδίον του Άρεως, το Αττικό Άλσος και το Πάρκο Τρίτση.

• [📹] O δημοσιογράφος και συγγραφέας Νίκος Βατόπουλος για την Αθήνα.

• Η Hoppy (Βέλγιο) γίνεται ο 4ος πάροχος κοινόχρηστων πατινιών στην Αθήνα, μετά τις Lime, Hop (Τουρκία) και Hopp (Ισλανδία). Όχι, δεν σας κάνω πλάκα με τα ονόματα. Εγώ μπορεί να μην τα βλέπω να χρησιμοποιούνται, όμως περιμένουμε και 5ο πάροχο μέχρι το Μάρτιο.

• Η πολυκατοικίες «έξω πάνε καλά».

• Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Αθήνας επαναλειτουργεί μετά από διετή παύση, προσφέροντας πρόσβαση σε 25.000 βιβλία.

• Η ανάπλαση της Βασιλίσσης Όλγας καθυστερεί επί δύο χρόνια, με τον προϋπολογισμό να αυξάνεται στα 4,6 εκατομμύρια ευρώ. Ο δρόμος έχει μετατραπεί σε ζώνη παράνομης διέλευσης οχημάτων, με την παράδοσή του να προβλέπεται "το αργότερο τον Απρίλιο 2025".

• Περίπου 25 ιστορικά παγκάκια με μαντεμένιο σκελετό, ηλικίας 70 ετών, απομακρύνθηκαν από το Πεδίο του Άρεως παρά τις διαμαρτυρίες πολιτών

• Παρουσίαση των αποτελεσμάτων του Νεανικού Συνεργατικού Διαγωνισμού για τη μετατροπή Κενών Κτιρίων σε Στεγαστικούς Συνεταιρισμούς της CoHab Athens. Οι βραβευμένες ομάδες εδώ.

Αστική ζωή

• Επικήδειος από New York Times και LA Times για τον Donald Shoup, τον προφήτη της στάθμευσης, που απεβίωσε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.

  

  Parking Reform Network

• [📹] Τα Stoops, οι σκάλες που παρέχουν στους Νεοϋορκέζους ένα μέρος για να χαλαρώσουν, να συγκεντρωθούν με φίλους και να αλληλεπιδράσουν με τους γείτονες. Και ένα σπίτι της Νέας Υόρκης φτιαγμένο από 18 containers.

• Το μνημόνιο του Τραμπ για την «Προώθηση της Όμορφης Ομοσπονδιακής Αρχιτεκτονικής» προωθεί κλασικά αρχιτεκτονικά στυλ, στοχεύοντας έμμεσα τα μπρουταλιστικά κτίρια της Ουάσιγκτον, αναδεικνύοντας πώς η αρχιτεκτονική έχει γίνει πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης, τη στιγμή που ο μπρουταλισμός γνωρίζει πολιτιστική αναγέννηση με διπλασιασμό των καταχωρήσεων Airbnb που τον αναφέρουν μεταξύ 2020-2024.

• Η Νέα Υόρκη εφαρμόζει καινοτόμες μεθόδους σχεδιασμού δημόσιων χώρων για νευροδιαφορετικούς κατοίκους, αντικαθιστώντας τις παραδοσιακές δημόσιες διαβουλεύσεις με οπτικές και διαδραστικές μεθόδους συμμετοχής, ενώ δημιουργεί πρωτότυπες λύσεις όπως ηχητικά καταφύγια και ευέλικτο αστικό εξοπλισμό για την κάλυψη διαφορετικών αισθητηριακών αναγκών.

• Η Ιαπωνία έχει διοργανώσει πάνω από 500 συμμετοχικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων από το 2005, με τυχαία επιλεγμένους πολίτες να συμμετέχουν σε τοπικό επίπεδο για θέματα σχεδιασμού και αξιολόγησης προγραμμάτων.

• Επίσης η Ιαπωνία, καταργεί σταδιακά ένα μοναδικό σύστημα ειδικών κάδων για τη διακριτική απόρριψη πορνογραφικού υλικού. Η χρήση έχει μειωθεί λόγω της ψηφιοποίησης και οι αστικές υποδομές πρέπει να προσαρμόζονται στις τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές.

  

Βιώσιμη κινητικότητα

• Η μετάβαση από την ιδιωτική στη δημόσια ευθύνη για τα πεζοδρόμια στο Ντένβερ αντικαθιστά ένα σύστημα απρόβλεπτων εξόδων και άνισης συντήρησης με ένα προβλέψιμο ετήσιο τέλος και συστηματική διαχείριση, αναγνωρίζοντας τα πεζοδρόμια ως βασική δημόσια υποδομή όπως οι δρόμοι. Τα δεδομένα δείχνουν ότι το προηγούμενο σύστημα επιβάρυνε δυσανάλογα τις χαμηλότερες οικονομικά περιοχές και οδηγούσε σε αποσπασματικές επισκευές.

• Ο Τραμπ επιχειρεί να καταργήσει τα διόδια κυκλοφοριακής συμφόρησης στο Μανχάταν παρά τα εντυπωσιακά θετικά αποτελέσματα - μείωση κυκλοφορίας, λιγότερα ατυχήματα και χρόνους διαδρομών μειωμένους έως 50% - με την Κυβερνήτη Hochul να προσφεύγει στη δικαιοσύνη και το μέτρο να μετατρέπεται σε ζήτημα αντίστασης κατά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

• Η BORRN, στο podcast της EUROPE BUILDS, απαντάει στο ερώτημα «Πώς δημιουργείται ο μεγαλύτερος στόλος μικροκινητικότητας στην Ευρώπη;».

• Έρευνα σε 10.000 πόλεις αποκαλύπτει ότι το Μιλάνο προσφέρει την καλύτερη προσβασιμότητα με μόλις 7 λεπτά μέσο χρόνο περπατήματος προς βασικές υπηρεσίες, ενώ η ανακατανομή υπηρεσιών σε πόλεις όπως το Ρίο θα μπορούσε να μειώσει το χρόνο από 25 σε 15 λεπτά, δείχνοντας τη σημασία του χωροταξικού σχεδιασμού στη βιωσιμότητα των πόλεων. Εδώ βλέπετε και την Αθήνα.

  

Τεχνολογία

• Το Ντουμπάι προχωρά στην εισαγωγή 100+ ιπτάμενων οχημάτων μέχρι το 2026, με τέσσερις σταθμούς vertiport και ειδικό ρυθμιστικό πλαίσιο, την ώρα που η Airbus αναστέλλει το δικό της πρόγραμμα, αναδεικνύοντας το χάσμα μεταξύ φιλόδοξων στόχων και τεχνολογικών περιορισμών στην αστική εναέρια κινητικότητα.

• Έρευνα στη Χιλή αποδεικνύει ότι η συλλογή νερού από την ομίχλη μπορεί να αποδώσει έως 10 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο ημερησίως σε περιόδους αιχμής, ικανή να καλύψει τις εβδομαδιαίες ανάγκες 10.000 κατοίκων σε άνυδρες περιοχές, με κόστος εγκατάστασης σημαντικά χαμηλότερο από συμβατικά συστήματα ύδρευσης.

---